Η λιπασματοποίηση είναι η επιστήμη της οικοδόμησης ενός χώματος πυκνού, με μικροβιακή ζωή, που υποστηρίζει έντονη και υγιή ανάπτυξη φυτών μέσω βιοχημικών αντιδράσεων και άλλων διαδικασιών ζωής. Αυτή η σύνθετη και συμβιωτική σχέση φυτών-μικροβίων τονίζεται στο άρθρο του πρώτου τεύχους μας, “Ζωντανά Χώματα”.
Στην ουσία, η λιπασματοποίηση αναφέρεται στην αποσύνθεση οργανικής ύλης και μετάλλων από ευεργετικούς μικροοργανισμούς σε χουμικό οξύ και βιο-διαθέσιμα θρεπτικά συστατικά. Τα θρεπτικά συστατικά τροφοδοτούν τις διεργασίες ανάπτυξης των φυτών, ενώ το χουμικό οξύ λειτουργεί ως ηλεκτρομαγνητικό ρυθμιστικό διάλυμα διατηρώντας το βέλτιστο pH και την ηλεκτρική αγωγιμότητα (EC). Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτή τη ρυθμιστική διαδικασία, ανατρέξτε στο άρθρο του δεύτερου τεύχους “EC και pH σε χώμα και υδροπονία”. Οι δραστηριότητες των βακτηρίων, των μυκητών, των νηματωδών και μεγαλύτερων οργανισμών όπως τα έντομα και τα σκουλήκια, δημιουργούν επίσης μια δομή εδάφους με εξαιρετικές ιδιότητες αερισμού και κατακράτησης νερού, απαραίτητες για παραγωγικά ριζικά συστήματα.
Αντίθετα, η εκτεταμένη χρήση συνθετικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων προκαλεί την πλήρη διάβρωση και απομάκρυνση του πλούσιου σε χουμικό οξύ ορυκτού εδάφους ενός οικοσυστήματος, αφήνοντας νεκρά και συμπαγή εδάφη χωρίς διαθέσιμα θρεπτικά συστατικά. Αυτό οδηγεί σε σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Με όλα τα πλούσια εδάφη να έχουν εξαφανιστεί, η ανάπτυξη μπορεί να προκληθεί μόνο με την προσθήκη περισσότερων χημικών λιπασμάτων, απαιτώντας έτσι μια αέναη και αυξανόμενη οικονομική επένδυση. Η συνεχής διάθεση των αποβλήτων, τόσο από τη συσκευασία λιπασμάτων όσο και από την απορροή των υδάτων, καθώς και από το υπόστρωμα που καταναλώνεται στην καλλιέργεια θερμοκηπίου, είναι δαπανηρή και αυξάνει την ρύπανση από πλαστικά και χημικά, επιβλαβή για τον άνθρωπο, την άγρια πανίδα και τα ζώα. Επιπλέον, με την ανθεκτικότητα των φυτών σε ασθένειες εξαρτώμενες από φυτοφάρμακα, αυτές οι δηλητηριώδεις χημικές ουσίες απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα, αυξάνοντας τις τοξικές αντιδράσεις και τον αφανισμό των ειδών. Οι οργανισμοί που ξεχωρίζουν το ατμοσφαιρικό CO2 και το NO2 που παράγεται από τους ανθρώπους, έχουν καταστραφεί στα εμπορικά καλλιεργούμενα εδάφη, τα οποία καλύπτουν μεγάλα τμήματα της γης. Το γεγονός αυτό συμβάλλει σημαντικά στην αλλαγή του κλίματος.
Καθώς η βιομηχανία και η φαρμακευτική παραγωγή κάνναβης επεκτείνονται στην Ευρώπη, οι επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τις ίδιες προκλήσεις. Η χρήση του οργανικού λιπάσματος (κομποστ) στοχεύει σε αυτά τα προβλήματα σε πολλά επίπεδα. Μπορεί να εξαλείψει την επιβλαβή απορροή, τη χρήση φυτοφαρμάκων και τα απόβλητα από τη συσκευασία και να μειώσει σημαντικά την ανάγκη αγοράς υποστρώματος. Οι λειτουργίες αυτές μεταφράζονται σε τεράστια εξοικονόμηση κόστους, ενώ συγχρόνως υλοποιούν μια βιώσιμη και περιβαλλοντικά αποδοτική προσέγγιση της καλλιέργειας.
Δημιουργώντας Βιο-λίπασμα για την κάνναβη
Το οργανικό λίπασμα μπορεί να έχει πολλές διαφορετικές συνταγές που μπορούν να θεωρηθούν ως προγράμματα “βιο-λογισμικού” που έχουν σχεδιαστεί για να ικανοποιούν τις συγκεκριμένες ανάγκες μιας καλλιέργειας. Με βάση τον συνδυασμό των χρησιμοποιούμενων υλικών και οργανισμών, μπορεί να επιτευχθεί ουσιαστικά οποιοσδήποτε στόχος παραγωγής. Ανάλογα με την ποικιλία και την μέθοδο καλλιέργειας, ο κύκλος της βιομηχανικής κάνναβης και της φαρμακευτικής κάνναβης είναι μεταξύ 2 και 7 μηνών από τον σπόρο / κλώνο έως τη συγκομιδή. Αυτό τοποθετεί την κάνναβη στην κατηγορία των φυτών που προτιμούν να απορροφούν το άζωτο ως νιτρικό άλας ή NO3-, που παράγεται κυρίως μέσω του μεταβολισμού των βακτηρίων. Ωστόσο, λόγω της διάρκειας του κύκλου ανάπτυξης και των αναγκών φωσφόρου για ανάπτυξη ανθών, η κάνναβη επωφελείται επίσης από τη δημιουργία ενός ποικίλου μυκητιακού δικτύου εντός του υποστρώματος. Τα ευεργετικά βακτήρια, μύκητες και νηματώδη καταναλώνουν, επίσης, νεκρή φυτική ύλη που σε διαφορετική περίπτωση θα προσέλκυε παθογόνους παράγοντες. Οι καλύτερες συνταγές για κάνναβη είναι, συνεπώς, βιο-λίπασμα μοιρασμένο σε ποσοστό 50-50 ή 60-40 % βακτηριακών και μυκητιακών πληθυσμών.
Μια βασική συνταγή για τη δημιουργία ενός τέτοιου λιπάσματος, που περιγράφεται από τον Dr. Elaine Ingham, γνωστό μικροβιολόγο και ιδρυτή της Soil Foodweb Inc., έχει ως εξής: 50% ξυλώδη υλικά, 40% πράσινα φυτικά υλικά και 10% υλικά υψηλής περιεκτικότητας σε άζωτο. Τα ξυλώδη υλικά είναι πλούσια σε άνθρακα νεκρά υλικά όπως ρινίσματα ξύλου και σανό, τα πράσινα φυτικά υλικά είναι φρέσκα χόρτα, φύλλα και φυτά όπως σύμφυτο και άλλα βότανα, ενώ τα υλικά υψηλής περιεκτικότητας σε άζωτο περιλαμβάνουν περιττώματα νυχτεριδών, κοτόπουλου, αγελάδας ή αλόγου και άλλα είδη κοπριάς. Πρέπει επίσης να προσθέσετε λίπασμα “εκκίνησης” ή ένα “τσάι λιπασματοποίησης”, το οποίο περιέχει τους μικροοργανισμούς που θέλετε να πολλαπλασιάσετε. Αυτά τα μικρόβια θα αποσυνθέσουν το σωρό των συστατικών σας σε ένα ομοιογενές, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά κοπρόχωμα. Το λίπασμα εκκίνησης μπορεί να είναι φυσικό ορυκτό από ένα ακμάζον δάσος ή ένα οργανικό λίπασμα υψηλής ποιότητας αποσυντιθέμενο με ή χωρίς τη βοήθεια γαιοσκωλήκων. Το λίπασμα από τους γαιοσκώληκες, που εξαρτώνται από τα μικρόβια για να χωνέψουν τα τρόφιμά τους, έχει αποδειχθεί ότι περιέχει μερικούς από τους πιο αποτελεσματικούς αζωτούχους κύκλους και οργανισμούς πρόληψης ασθενειών και είναι ικανό να ενισχύσει το μέγεθος και τη γεύση των καρπών σε πλήθος καλλιεργειών.
Ο σωρός πρέπει να προστατεύεται από τη βροχή και πρέπει να αερίζεται καλά. Τα υλικά θα πρέπει να είναι προ-εμποτισμένα σε νερό χωρίς χλώριο για τρεις ημέρες πριν από την οικοδόμηση του σωρού. Τοποθετήστε τα υλικά σε στρώσεις: ξεκινήστε με χοντρό ξύλο στο κάτω μέρος για να αφήσετε θύλακες αέρα που θα εξασφαλίσουν την κατάλληλη ροή αέρα, στη συνέχεια προσθέστε σανό, έπειτα προσθέστε το πράσινο φυτικό στρώμα και τέλος ένα λεπτό στρώμα από υλικό υψηλής περιεκτικότητας σε άζωτο και “λίπασμα εκκίνησης”. Επαναλάβετε αυτή τη διαδικασία στρωσίματος έως ότου ο σωρός είναι περίπου 1,5 μέτρο ύψος. Οι σωροί μπορούν να κατασκευαστούν χωριστά, με διάμετρο περίπου 1,5 m έκαστος, ή για μεγάλης κλίμακας παραγωγή, οι σωροί γίνονται σε σειρές 100 m μήκους με πλάτος 1,5 m και ύψος 1,5 m, που ονομάζονται “δεμάτια”. Ένα μακρύ θερμόμετρο και ιδανικά ένας μετρητής υγρασίας θα πρέπει να εισαχθούν στο κέντρο του σωρού. Το επίπεδο υγρασίας του σωρού θα πρέπει να διατηρείται γύρω στο 50%, το νερό μπορεί να χρειάζεται να προστίθεται περιοδικά για να διατηρηθεί αυτό το επίπεδο. Μόλις η κεντρική θερμοκρασία του σωρού κυμανθεί μεταξύ 55-65C για τρεις μέρες, εξασφαλίζοντας ότι τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται και δεν στερούνται από το νερό ή το οξυγόνο, είναι καιρός να “γυρίσετε” το σωρό γυρίζοντας το άνω μέρος του 60% του σωρού, συνήθως με δίκρανο. Πρέπει να επαναλάβετε αυτή τη διαδικασία κάθε τρεις έως δέκα ημέρες, υπό συνεχή παρακολούθηση ώστε να διατηρήσετε την περιοχή θερμοκρασιών στους 55-65 ° C. Μετά από 70 ημέρες, ο σωρός θα πρέπει να είναι έτοιμος: θα μειωθεί στο μισό του αρχικού ύψους και θα γίνει σκούρο καφέ, του καφέ, και φουντωτό στην εμφάνιση, υποδεικνύοντας την παρουσία άφθονης ζωής και χουμικού οξέος.
Αυτή η συνταγή μπορεί να στοχεύσει περαιτέρω στις ανάγκες των καλλιεργητών, με εμβολιασμό του σωρού λιπασματοποίησης με υγρά παρασκευάσματα ειδικών στελεχών βακτηρίων και μυκήτων. Για παράδειγμα, βακτήρια από το γένος Azospirillum σταθεροποιούν και ανακυκλώνουν το άζωτο, ενώ τα είδη Pseudomonas δημιουργούν διαλυτό φώσφορο για χρήση σε φυτά. Τα βακτηρίδια Actinomyces και ο μύκητας Trichoderma καταναλώνουν νεκρά φυτικά υλικά, αποκλείοντας παθογόνα επιβλαβή για τις ρίζες των φυτών. Υπάρχουν χιλιάδες διαφορετικά είδη βακτηρίων και μυκήτων που εκτελούν μια μεγάλη ποικιλία εξειδικευμένων χημικών αντιδράσεων ωφελώντας τη ζωή των φυτών γύρω τους.
Η εφαρμογή του λιπάσματος σε βιομηχανικά χωράφια κάνναβης πρέπει να γίνει πριν από τη φύτευση κάθε καλλιέργειας. Εάν το χώμα περιέχει μολυντές, τα λιπάσματα που δημιουργούνται με την καλλιέργεια συγκεκριμένων τύπων βακτηρίων και μυκήτων, θα απορροφήσουν τα βαρέα μέταλλα και τις υπερβολικές ποσότητες στοιχείων όπως το μαγνήσιο, το ασβέστιο και το θείο, τα οποία μπορεί να έχουν δημιουργηθεί μέσω εμπορικών καλλιεργητικών πρακτικών, και θα τα αποθηκεύουν με ασφάλεια μακριά από το φυτό. Τα βακτήρια και οι μύκητες μπορούν ακόμη και να καθαρίσουν εδάφη με δηλητήρια όπως το αρσενικό και το υδροκυάνιο. Συλλογικά, αυτές οι μέθοδοι είναι γνωστές ως Βιολογική Αποκατάσταση.
Για την φαρμακευτική κάνναβη που καλλιεργείται σε θερμοκήπιο, το βιο-λίπασμα μπορεί να αναμιχθεί με κοκοφοίνικα, ελαφρόπετρα, περλίτη ή άλλα υποστρώματα και μπορεί επίσης να εφαρμοστεί εβδομαδιαίως ως επίστρωση κατά τη διάρκεια τόσο των βλαστικών όσο και των ανθοφόρων κύκλων. Το χρησιμοποιημένο υπόστρωμα από το θερμοκήπιο μπορεί να προστεθεί στους υπάρχοντες σωρούς λιπασματοποίησης και να αναγεννηθεί με φρέσκα θρεπτικά συστατικά και χουμικό οξύ. Αυτή η διαδικασία ανακύκλωσης μπορεί ουσιαστικά να εξαλείψει την ανάγκη για εισαγωγή νέου υποστρώματος, μειώνοντας κατά πολύ το κόστος και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της λειτουργίας.
Από την Sama’a Djomehri
